Noticia sobre o acceso gratuíto á obra completa de Darwin no xornal El País

Xornadas de voluntariado

MASA CRÍTICA

A “Masa Crítica” é un movemento revindicativo que trata de conseguir a popularización no uso da bicicleta na cidade, así coma que as cidades se habituen e habiliten para o uso deste medio de transporte. O último xoves de cada mes arredor das 8:00 P.M. ten lugar unha marcha a través do corazón das cidades para facer ver á esta “Masa Crítica”.

Aínda que isto non ten relación directa coas aves e menos coas da Terra Chá, facemos unha reseña deste movemento porque nos parece que representa no fondo a esencia dos movementos ecoloxistas e conservacionistas.

Aquí en Lugo o numero de entusiastas que se animan cada último xoves do mes non chega aos 50, en Madrid arredor de 500, co que coma sempre a “Masa Crítica” é mínima e quizais este sexa o problema. Sempre somos poucos, tanto na conservación das aves, coma na conservación dos morcegos, coma na reivindicación do uso da bicicleta...

Aproveitamos tamén este espacio para animar á xente a que se una a esta iniciativa a prol dunhas cidades máis acolledoras e habitables, sen tanto tráfico e con menos polución.

Caixas niño

Dende Numenius comezamos este ano un novo proxecto, a colocación de caixas niño para especies de mediano tamaño (moucho, bubela, lagarteiro, etc…) nalgunhas zonas da comarca chairega. Nesta primeira tempada instaláronse 24 caixas na zona dos prados da Espiñeira aledaña á Lagoa de Cospeito. Esta zona a pesar de constituir un hábitat aparentemente óptimo carece de árbores vellas nas que poidan niñificar estas especies. Recordemos que esta zona a finais dos anos 50 do século pasado sufríu unha forte transformación debido ao proceso de colonización agraria promovido pola administración central, que transformou amplas zonas de uceira en pradeiras eliminando case por completo o arboredo existente. Na actualidade unicamente hai árbores formando parte das sebes e lindes das parcelas, e sempre árbores novas que non proporcionan lugares axeitados para a niñificación.

Seguindo a experiencia de outros proxectos similares desenvolvidos noutras zonas da xeografía peninsular procedeuse á construcción de caixas niño seguindo os modelos recomendados na bibliografía especializada para as especies obxectivo (moucho, bubela, lagarteiro, etc…).

Nos vindeiros anos preténdese aumentar o número de caixas colocadas neste e outros lugares da Terra Chá e facer un seguimento durante a tempada reproductora para avaliar o éxito desta medida.

Na construcción, preparación e colocación das caixas hai que agradecer o traballo dos compañeiros Carlos González, Eva Villares, David Calleja, José Otero, Ricardo Méndez, Xosé Ramón Sánchez, Miguel Paredes, Hugo Fernández, Daniel Pérez, Gustavo Martínez, Oscar Rivas e Gabriel Lijó.

Pouca actividade

As cousas están tranquilas na Terra Chá (salvo os sobresaltos producidos polas batidas ao xabarín, que lle pregunten a Toño Salazar) ao menos aparentemente. Os integrantes de Numenius estamos a dedicar unha boa parte do noso tempo fundamentalmente a tres actividades das que de dúas en breve daremos noticia máis polo miúdo.

Dunha banda, e hoxe mesmo remata o prazo, imos cubrindo algunhas cuadrículas para o Atlas de invernantes, doutra estamos a ultimar unha iniciativa de colocación dunha serie de caixas niño, e ademais estamos metidos de cheo nun proxecto de custodia do territorio xunto con Drosera no que temos posto unha boa dose de ilusión.

En canto a observacións, destacar:

O Luns 11.02.2008 nunha fugaz visita por algunhas zonas da chaira G. Matinez e Oscar Rivas pudieron observar coma máis destacado o seguinte:

-Granxa Gaioso Castro: Min. 17 Avefrías (Vanellus vanellus) e con estas un pequeño bando de tordo real (Turdus pilaris). Tamén cantaba a carriza dos xuncos (cisticola juncidis), que este ano viuse durante a tempada invernal en certas zonas da comarca.

-Veiga de Pumar: 1 picanzo meridional (Lanius meridionalis) e un lagarteiro (Falco tinninculus).

-Arneiro-Goá: 1 picanzo meridional (Lanius meridionalis) e varios exemplares de pimpín do norte (Fringilla montifrigilla) nun rastrollo de millo onde a especie lévase observado durante todo o periodo invernal.

En Riocaldo baixou notablemente o número de anátidas, mantéñense unha vintena de cercetas Anas crecca, o dia 10.02 se deixou ver unha parella de asubións Anas penelope, os corvos mariños Phalacrocorax carbo son pouco máis dun cento, unha única escribenta das canaveiras Emberiza schoeniclus observada varios días, as dúas garzotas grandes Egretta alba que pasan o inverno nas lagoas igual que o mergullón bicogroso Podilymbus podiceps.

Egretta alba, sorprendeume pousándose a poucos
metros...


...e logo dunha boa sesión de pousados decideu que
xa estaba ben e foise por onde chegou.

Os mergullóns cristados Podiceps cristatus que o día 12.02.08 eran 12 dos que 10 están emparellados, amosando unha clara actividade reproductiva e chegando algunha parella a, cando menos, amagar con construi-lo niño (a primavera xa está aí).

Escena da parada nupcial de Podiceps cristatus
o pasado día 11.02.2008.


O mergullón bicogroso é algo máis confiado que
ao principio.

Seguen tamén 16/17 galiñolas negras Fulica atra, escóitase o rascón Rallus aquaticus e algunha que outra becacina G. gallinago...

Anelamento na Espiñeira

A fin de semana do 19 e 20 de xaneiro os membros do grupo de anelamento Anduriña de Pontevedra, Pablo Sanmartín e Vitor Cabaleiro acompañados de Cris e Bea, achegáronse ao corazón da Terra Chá para pasar estes dous días anelando paseriformes. Hai que dicir que na provincia lucense non existen nin grupo de anelamento nin aneladores e esta actividade limítase (que se coñeza) prácticamente ás xornadas deste grupo e de Píllara nesta comarca (de xeito puntual) e do grupo Hércules en Bóveda (Monforte). Neste último lugar ten lugar unha xuntanza dos distintos grupos galegos, incluído Torquilla.

Paisaxe típica chairega con praderías de grande extensión

Ademais dos mencionados, tivemo-la satisfacción de compartir horas de campo con eles un bo número de integrantes de Numenius, chegando a pasar ao longo da fin de semana até un total de 18 persoas.

As aves capturadas para a súa marcaxe foron as seguintes:

Día 19 (toda a xornada)

Turdus merula 9
V. vanellus 1
Erithacus rubecula 9
Emberiza schoeniclus 32
Saxicola torquatus 3
Carduelis chloris 1
Fringilla coelebs 1
Turdus philomelos 1
Passer montanus 5
Prunella modularis 2
Anthus pratensis 2
Phylloscopus collybita 4
Parus caeruleus 1

Unha das escribentas das canaverias Emberiza schoeniclus


Diferencias nas rectrices entre dous ex. de E. schoeniclus


Día 20 (até mediodía)

Anthus pratensis 8
Turdus merula 1
Emberiza schoeniclus 7

Phylloscopus collybita



O sempre fermoso merlo común Turdus merula

Tamén se puido gozar da observación entre outros de:

Falco peregrinus 1 ex.
Accipiter nisus 1 ex.
Falco columbarius 1 ex.
Vanellus vanellus Bando duns 600 ex.
Pluvialis apricaria 57 ex.
Fringilla montifringilla máis dun cento de ex.
F. coelebs
Coturnix coturnix 1 ex. que por aquí andaba "despistado"
Ciconia Ciconia 4 ex.

E non o é menos o tordo común T. philomelos

A experiencia rematou da mellor maneira posible, a mediodía do domingo sentados á mesa saboreando un "pulpo á feira" na idem de Cospeito logo de dous días de sol espectacular que seguían a varios de chuvias intensas (xa necesarias), e unha breve visita ás lagoas de Riocaldo onde se observan:

Na procura do mergullón bicogroso Podilymbus podiceps

Egretta alba 2 ex.
E. garzetta 2
Ardea cinerea 2
Podilymbus podiceps 1
Podiceps cristatus 7
Anas crecca 26
Anas platyrhynchos aprox. 156
Anas clypeata 1 M
máis Phalacrocorax carbo, Fulica atra, Tachybaptus ruficollis, Aythya ferina e Rallus aquaticus (escoitado).

Queremos amosar dende aquí o noso recoñecemento á labor perseverante deste colectivo de aneladores científicos galegos (neste caso especialmente aos do grupo Anduriña) que non dubidan en madrugar unha fin de semana sí e outra tamén para lograr un volume de datos inxente que aportan un coñecemento impagable dos distintos aspectos da vida das nosas aves, pese ao "delicado" ou controvertido da actividade.

E tamén se deixaron ver unha rá de San antón Hyla arborea...


E unha temperá Inachis io

Doutra banda, estas son algunhas observacións realizadas na Terra Chá o 15.1.08, pola mañá.
Observadores: Esther Dorribo,Victor Soto, Cristina Diaz, Rocio Mato e Augusto de Castro.

-Lagoa de Cospeito (só dende o observatorio nordeste):

Lavanco Anas platyrhynchos……………………………………..……..72
Cerceta común A. crecca.........……………………………………….….14
Galiñola negra Fulica atra..............……………………………..……. 19
Zampullín común Tachybaptus ruficollis…………………………….2
Cullerete A. clypeata................………………………….…………….…4
Indet. (posiblemente algunha Gallinula chloropus)...............….3

-Lagoa de Caque:

Lavanco………………………………………..................................…...58
Pato Frisado Anas strepera…………………………...........…….……….7
Cerceta común…………………………….........................……..……….67
Galiñola negra………………………………...................................…..19
Parrulo cristado Aythya fuligula.........................3 M. e algunha F.

-Veiga de Pumar:

Avefría Vanellus vanellus..............................................(unhas 30)

-Goá:

Estorniño pinto Sturnus vulgaris...........................(entre 50 e 100)
(chamou a atención non observar bandos maiores e en Pumar, como no 2007)

1 de Xaneiro de 2008

Comeza o ano nas lagoas de Riocaldo cun aumento nos efectivos de lavanco Anas platyrhynchos que pasan dos 600 ex., as cercetas Anas crecca, con cifras moito máis discretas tamén aumentan até os 38, hai hoxe unha parella de culleretes Anas clypeata e dúas parellas de pato chupón Aythya ferina, cifra menor que en semanas pasadas. Seguen por aquí o mergullón bicogroso Podilymbus podiceps ao que parece terlle gustado o lugar, 2 garzotas grandes Egretta alba e un mínimo de 4 garzotas comúns Egretta garzetta (chegaron a 9 ex. o día 22.12.07).


Podilymbus podiceps

Os corvos mariños Phalacrocorax carbo se aproximan aos números máximos de invernada chegando aos 111, as galiñolas negras Fulica atra son 18, mergullóns cristados Podiceps cristatus 5 e 3 os mergullóns pequenos Tachybaptus ruficollis. Ademais se escoitan 1 rascón Rallus aquaticus e 1 bilurico alinegro Tringa ochropus presentes na zona dende hai varias semanas.

A algúns non lle gusta compartir habitación

Doutra banda, esta mañá no antigo campo de aviación de Guitiriz e arredores 1 M. esmerillón Falco columbarius, unhas 200 avefrías (galos da braña) V. vanellus, un bando de píldoras douradas Pluvialis apricaria que non superaba os 90 ex., uns 40 tordos rubios Turdus iliacus e moi poucos pimpíns comúns Fringilla coelebs. Este inverno non se están adeixar ver na zona os pimpíns do norte F. montifringilla, debido en parte, presumiblemente, á ausencia de rastrollos de millo.

Femia de pimpín común F. coelebs

Vista do antigo campo de aviación de Guitiriz